بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر ورود بنگاه‌ها به بازرگانی خارجی

  محیط نهادی و نقش عوامل نهادی در توسعه بازرگانی خارجی از موضوع‌های بین رشته‌ای است که مورد اقبال قرار گرفته است. مطالعات میدانی نشان می­دهد که سرمایه اجتماعی بر ورود و یا عدم ورود بنگاه­ها به بازرگانی خارجی تأثیر بسزایی دارد. در این راستا، در مطالعه حاضر، سرمایه اجتماعی به وسیله پرسشنامه کمّی‌سازی شده و پس از جمع­آوری اطلاعات از مدیران عامل بنگاه­های صادرکننده خشکبار، رابطه ورود به بازرگانی خارجی و سرمایه اجتماعی، آزمون شده است. جامعه پژوهش شامل دو گروه صادرکنندگان و بازرگانان داخلی خشکبار است که جمعاً 40 پرسشنامه از این دو گروه جمع­آوری گردید. نتایج نشان می­دهد که اغلب بنگاه­هایی به بازاریابی خارجی خشکبار وارد می­شوند که با مشتریان خارجی خود دارای روابط خانوادگی یا دوستی­های دیرینه هستند و سرمایه اجتماعی رابطه مثبت و معناداری با ورود بنگاه­ها به بازرگانی خارجی دارد . همچنین، نتایج این پژوهش نشان می­دهد اگرچه این سرمایه اجتماعی در استمرار صادرات مفید بوده است؛ اما موجب شده است که بنگاه­ها بیشتر با شیوه سنتی و مبتنی بر بازاریابی غیرفعال به امر صادرات مبادرت می‌ورزند. برای غلبه بر این چرخه کارایی پایین، دولت می­تواند از طریق تغییر در نهادهای رسمی و شیوه‌های اجرایی (مانند تضمین حقوق مالکیت نام تجاری، تشویق صادرکنندگان به شرکت در نمایشگاه­های بین­المللی از طریق اعطای یارانه، بیمه­های پوششی صادرات) و ایجاد شرایط نهادی مطمئن، از ایجاد نااطمینانی محیطی جلوگیری و بستر مطمئنی را برای ورود بنگاه­های با بازاریابی فعال فراهم کند.